قطعا اسم خودرو های گاز سوز یا دوگانه سوز به گوشتان خورده است .
وقتی که در خودرویی قابلیت استفاده از سوخت دیگری در کنار سوخت اصلی وجود داشته باشد ، آن خودرو را دوگانه سوز می نامیم
انواع خودرو های گاز سوز
Dedicated : به خودرو های گفته می شود که فقط از یک سوخت استفاده می کنند
Bio Fuel: به خودرو های گفته می شود که امکان استتفاده از بنزین و گاز را دارند
Dual Fuel: به خودرو های گفته می شود که از گازوئیل و گاز استفاده میکنند
در کشورمان بیشتر خودرو های دوگانه سوز از سوخت دوم CNG استفاده می کنند.
و همچنین جایگاه های استاندارد زیادی برای سوخت گیری CNG وجود دارد
در ادامه به معرفی سوخت CNG و LPG با مزایا و معایب آن ها می پردازیم .
CNG یا گاز مایع چیست ؟
CNG یا Compressed Natural Gas
همان طور که از اسم CNG پیداست این سوخت گاز طبیعی فشرده شده است .
این گاز همان گازی است که ما روزانه در خانه در کارخانه ها و .. با فشار پایین از آن استفاده می کنیم .
برای استفاده از گاز طبیعی(NG) به عنوان سوخت ، باید آن را تا 3600 psi متراکم کرد
و پس از متراکم کردن آن CNG به دست می آید .
مزایا سوخت CNG
یکی از دلایل محبوب بودن سوخت CNG قیمت مناسب آن است که از بنزین ارزان تر است
و یکی از موارد دیگری که می شود به آن اشاره کرد داشتن آلایندگی کمتر نسبت به بنزین می باشد .
نکته بعدی این است که جایگاه های سوختگیری CNG معمولا در تمام استان های کشور و جاده های بین استانی پیدا می شوند و قابل استفاده می باشند .
معایب سوخت CNG
یکی از معایب سوخت CNG این است که حتی زمانی هم که فشرده است حالت گازی دارد
برخی افراد این مسئله را نقطه قوت میدانند زیرا می گویند در هنگام بروز حادثه این گاز از خودرو خارج می شود ولی نکته قابل ذکر این است که همیشه خطر انفجار CNG به علت فشار بالا و گازی بودن حتی در شرایطی که فشرده شده است وجود دارد .
مورد بعدی که می توان به آن اشاره کرد این است که یک باک پر گاز CNG نمی تواند مسافتی که با یک باک پر بنزین اتوموبیل قادر به حرکت است را بپیماید .
به طور تقریبی یک باک پر CNG معادل 10 تا 15 لیتر بنزین می باشد .
مورد بعدی که می توان به آن اشاره کرد افت شتاب خودرو می باشد .
همچنین خودرو های گاز سوز معمولا در سراشیبی ها کم اورده و نیاز دارند که سوخت خودرو را در حالت بنزین قرار دهند .
خرابی هایی که گاز CNG بر موتور خودرو متحمل می کند
سایده شدن سوپاپ :
دلیل این اتفاق دمای زیاد احتراق و خشک کار کردن موتور می باشد
نکته قابل ذکر این است که این فشار را نمی توان کاهش داد ولی می توان از سر سیلنر های مقاوم استفاده کرد .
دقیقا یکی از تفاوت های خودرو های پایه گازسوز با خودرو هایی که به صورت دستی گاز سوز می شوند همین است که سر سیلندر خودرو های پایه گاز سوز قوی تر است .
همچنین در خودرو هایی با سیستم تایپید هیدرولیکی در سوپاپ ها این خرابی تا مقداری کاهش می یابد .
همچنین خوردگی سرسیلندر و سوختن واشر سر سیلندر از موارد شایع خرابی خودرو های گاز سوز می باشند .که گاهی هزینه تعمیرات موتور های گاز سوز از سود حاصل از ارزانی گاز بسیار بیشتر هم می شود .
سوخت LPG چیست ؟
ال پی جی از دو گاز هیدروکربنی پروپان و بوتان و ترکیب آن ها با هم تشکیل شده است که با تحت فشار قرار دادن آن به حالت مایع در می ایید .
در واقع LPG محصول فرعی تصفیه گاز طبیعی و پلایش نفت خام است .
هنگامی که گاز به مایع تبدیل می‌شود، حجم آن در حدود 300 برابر کاهش می‌یابد. به عبارتی دیگر اگر یک لیتر از این مایع تبخیر شود، حجم آن در حدود 300 لیتر می‌شود. با توجه این موضوع می‌توان دریافت که در یک مخزن گاز مایع (LPG)، حجم زیادی گاز ذخیره گردیده است و می‌تواند برای مدت مناسبی سوخت خودرو را تأمین نماید.
همچنین باید به این نکته اشاره کرد که داخل مخزن ال پی جی هم گاز و هم مایع وجود دارد و در واقع گاز و مایع به تعادل رسیده اند .
مزایا گاز LPG
هر لیتر گاز مایع معادل 500 تا 600 گرم و هر لیتر بنزین معادل 700 تا 770 گرم وزن دارد .
این گاز در فشار 8 کیلوگرم بر سانتی متر مربع در دمای 21 درجه سیلیسیون به مایع تبدیل می شود که در مقایسه با CNG خیلی فشار کمتری دارد و همچنین حالت مایع دارد .
امروزه در بسیاری از کشور های پیشرفته از LPG استفاده می شود مانند ترکیه ، کره جنوبی ، همچنین این سوخت در اوروپا به سوخت پاک معروف است .
همچنین ارزش گرمایی حرارتی LPG حدود 12 هزار کیلو کالری بر کیلو گرم می باشد .
که این مقدار از ارزش حراراتی بنزین و گازوئیل نیز بیشتر است
دارای عدد اکتان بالا تر و ارزش حرارتی بالا تر نسبت به بنزین و CNG
معایب گاز LPG
نداشتن جایگاه های سوخت گیری رسمی و استاندارد در ایران .
به دلیل بالا بودن دمای احتراق نسبت به بنزین و گاز ، معمولا گاز مایع دیر تر مشتعل می شود برای همین تاخیر و اوانس در سیستم جرقه زنی بوجود می ایید .
برسی LPG از نظر آلایندگی محیط زیستی
معمولا در پالایش فراورده های نفتی گوگرد در خروجی های سنگین مانند بنزین و گازوئیل بیشتر می ماند ولی چون گاز مایع یک فراورده سبک است حتی گوگرد کمتری نسبت به بنزین و گازوئیل دارد.
ال پی جی در اوروپا به سوخت پاک معروف است در انگلیس از ال پی جی در ناوگان حمل نقل استفاده می شود همین طور در امریکا نیز استفاده از این سوخت در سرویس مدارس شروع شده است .
